Publiek aan zet bij 'It Moaiste fan Fryslân' – Architectuur Lokaal

Terp en bebouwing van Hegebeintum. Foto: Joris Kalma

De verkiezing van It Moaiste fan Fryslân is op 10 april officieel van start gegaan. Het is de verkiezing van hét Friese icoon, dat inwoners de rijkdom van de provincie Friesland moet laten zien. De vakjury heeft alvast vijftig projecten aangedragen. Vanaf heden hebben inwoners van de provincie de mogelijkheid om zijn of haar favoriete object te nomineren in tien verschillende categorieën. Dat kan tot en met 18 mei.

Rijkdom van Friesland
Het is de bedoeling dat Friezen meer oog krijgen voor de rijkdom van hun provincie. ‘Door mijn mede-juryleden zijn gebouwen genoemd die ik niet eens kende of waarvan ik me niet realiseerde dat ze bijzonder waren. Die kerk van Egbert Reitsma in Kollum bijvoorbeeld, daar had ik nooit echt naar gekeken. Zo is het vaak: je ziet pas hoe mooi iets is door de ogen van anderen,’ zegt jurylid Jan Tichelaar, oud-directeur van Koninklijke Tichelaar Makkum. Het wordt tijd dat de Friezen eens grondig om zich heen kijken en hun verhalen delen waarom een straat, een gebouw of een gebied zo mooi is. Wat hebben mensenhanden zo goed of nuttig of prachtig gemaakt dat het verdient te worden bewaard, gekend en gekoesterd? Dat dit niet aan dovemansoren gezegd is, blijkt wel uit het feit dat een dag na de lancering al 53 objecten werden aangedragen door het publiek.

Meepraten
De verkiezing van de mooiste parel van de provincie Friesland is een gezamenlijk initiatief van Omrop Fryslân, de Leeuwarder Courant, het Friesch Dagblad en GEAR, een coöperatie van drie Friese architectenbureaus die inzet op multidisciplinaire samenwerking op het gebied van architectuur, stedenbouw en ruimtelijke ordening. Opzet van de verkiezing is nadrukkelijk: zoveel mogelijk mensen te laten nadenken en meepraten over de mooiste plekken van de provincie, waarbij het niet uitsluitend gaat om technische of bouwkundige kwaliteit of architectonische hoogstandjes. Het gaat ook om de beleving, de verhalen, de herinneringen die mensen hebben aan een plek. ‘Het is heel leuk om eens bij stil te staan bij je omgeving en de tijd te nemen om goed te kijken. Vaak wordt wat bekend is aangenomen als vanzelfsprekend.’ zegt Cilly Jansen, directeur van Architectuur Lokaal. ‘Het is moeilijk om die eigenheid van de provincie te benoemen als je verder wilt kijken dan het mooie licht, de weidse lucht, de leegte en het water. Maar als je goed kijkt zie je in dat landschap het verhaal van Fryslân doorschemeren via boerderijen, landhuizen, gemeentehuizen, kerken en landarbeiderswoningen. (…).’ Wat mede-jurylid Sandra van Assen, architect en stedenbouwkundige, met name opvalt is de grote betrokkenheid van de mensen in Friesland bij hun landschap en omgeving, hun geschiedenis en het ontstaan ervan. ‘Het zou gek zijn om dat niet onderdeel te maken van Culturele Hoofdstad 2018. Door zo veel mogelijk gebouwen aan te dragen, hun kwaliteiten en verhalen zichtbaar te maken, wordt Fryslân als het ware opener en zichtbaarder.’

Verloop van de verkiezing in tien categorieën
Met de verkiezing It Moaiste fan Fryslân stelt de Friese bevolking onder leiding van een vakjury een top 100 samen van de absolute topstukken uit de Friese schatkamer. In 2018 zijn de schijnwerpers een jaar lang gericht op Friesland, dan Culturele Hoofdstad van Europa. Met deze top 100 worden dan routes gemaakt langs de mooiste huizen, kerken, dorpen en steden. Na de eerste nominatieronde, wanneer de lijst met honderd mooiste objecten compleet is, volgt een publieke verkiezing. Van halverwege mei tot eind juni kan via itmoaistefan.frl bepaald worden welk object per categorie het mooiste is. De tien winnaars van die verkiezing strijden in een eindronde om de titel It Moaiste fan Fryslân. In november zal de winnaar bekend worden gemaakt tijdens een speciale uitzending van Omrop Fryslân.
De genomineerde gebouwen zijn verdeeld over tien categorieën: wonen, werken, geloven, erfgoed, iconen, publieke gebouwen, vervoer/energie/bescherming, groen/water, wijk/dorp/stad, nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.

Jury
De vakjury bestaat uit de volgende leden: Jannewietske de Vries (directeur van de  wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Almere 2022 en ambassadeur Leeuwarden/Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018), Claudy Jongstra (kunstenaar en ontwerper van expressieve textiele werken), Jan Tichelaar (oud-directeur van Koninklijke Tichelaar Makkum), Cilly Jansen (directeur Architectuur Lokaal) en Sandra van Assen (stedenbouwkundige en architect).

Informatie
Meer informatie vindt u op de website It Moaiste fan Fryslân.
Het artikel van Ria Kraa in de Leeuwarder Courant over de aftrap van It Moaiste van Fryslân op 10 april, kunt u hiernaast lezen onder Uitgelicht.