Kompas bij ontwikkelingscompetities – Architectuur Lokaal

Beleidsonderzoek om te komen tot een handleiding en voorbeeldmodellen voor de selectie van projectontwikkelaars.
In 2000 is het project afgerond, dat gericht was op het ontwikkelen van een model voor het wedstrijdprogramma van een ontwikkelaar/ontwerperwedstrijd. Het werd uitgevoerd in opdracht van de Rijksbouwmeester en de ondertekenaars van het Convenant. Architectuur Lokaal coördineerde het project en trad op als penvoerder. De begeleidingscommissie van het onderzoek stond onder voorzitterschap van Tj. Dijkstra. Leden waren M. Bom (Croonen Adviseurs), J. van Campen (vh. Architectuur Lokaal),  W. Crouwel (Benthem Crouwel), T. Hartman (gemeente Breda), M. Heitman (Ballast Nedam Woningbouw), A. Hutschemakers (gemeente Utrecht), A. Marcelis (Marcelis Wolak Landschapsarchitectuur), H. Michel (de Principaal), Th. Sijmons (Blauwhoed Ontwikkelingsgroep bv), H. Werner (Volker Stevin Ontwikkelingsmaatschappij bv) en G. Enning (waarnemer ministerie VROM/RGD).Na goedkeuring van de resultaten van het onderzoek door de bestuurlijke werkgroep is Architectuur Lokaal gevraagd de publicatie Kompas bij Ontwikkelingscompetitieste produceren en uit te geven. In dit Kompas worden drie typen ontwikkelingscompetities geïntroduceerd: de meervoudige visieopdracht, de meervoudige offerteaanvraag en de meervoudige ontwikkel/ontwerpopdracht.Van een meervoudige adviesopdracht is sprake wanneer in een vroeg stadium van het planproces, voorafgaand aan de haalbaarheidsfase, een opdracht wordt verstrekt aan meerdere projectontwikkelaars om een ontwikkelingsvisie op te stellen. Gezien het conceptuele karakter hiervan, kan er nog geen sprake zijn van binding met betrekking tot de de uitvoering. Er worden geen financiële aanbiedingen gevraagd en geen ontwerpvoorstellen. De beoordeling is gericht op de kwalitatieve aspecten van de inzendingen. Na afloop van de competitie wordt de haalbaarheidsfase doorlopen en worden afspraken gemaakt over het vervolg.

Bij een meervoudige offerte-aanvraag heeft de uitschrijver een masterplan opgesteld en een programma van eisen. Op basis daarvan worden meerdere projectontwikkelaars gevraagd een bindend voorstel te doen voor de realisering van een bepaald project. Er wordt een financiële aanbieding gevraagd, maar geen ontwerpvoorstellen. Bij deze competitie is er sprake van concurrentie op basis van de prijs. Na afloop van de competitie wordt een ontwikkelingsovereenkomst gesloten voor de realisatie van het project op basis van de inzending.

Bij de meervoudige ontwikkel/ontwerpopdracht wordt, op basis van een uitgewerkt en politiek vastgesteld programma van eisen en een daarop gebaseerd financieel kader met een vaste grondprijs, aan meerdere projectontwikkelaars een bindend voorstel gevraagd voor de realisering van een project op basis van een (in samenwerking met een ontwerper) opgesteld ontwerp. De competitie is gericht op maximale ontwerpkwaliteit binnen de financiële uitgangspunten. Bij deze competitie is er sprake van concurrentie op basis van plankwaliteit. Er kan ook sprake zijn van een bandbreedte voor de grondprijs, waardoor ruimte ontstaat voor een bieding op de grond, maar die speelt bij de eindafweging een ondergeschikte rol. Na afloop van de competitie wordt een ontwikkelingsovereenkomst gesloten voor de realisering van het project op basis van de inzending.

Het Kompas is in 2001 uitgebracht en gepresenteerd ter gelegenheid van de ondertekening van het nieuwe Convenant.

Sinds de Convenantpartijen in 2001 ‘Kompas bij Ontwikkelingscompetities’ opstelden is er veel veranderd bij het aanbesteden. Daardoor is het Kompas niet meer actueel w.b.t. de regelgeving, maar voor de model-wedstrijdprogramma’s wordt de handleiding nog wel gebruikt. Het Steunpunt Ontwerpwedstrijden streeft er naar het Kompas te actualiseren. In de tussentijd raadt Architectuur Lokaal alle uitschrijvers die gebruikmaken van dit Kompas aan om hun programma’s vóór het uitschrijven van de competitie juridisch te laten toetsen op afstemming met de vigerende wet-en regelgeving.

Voor vragen kunt u terecht bij het Steunpunt Architectuuropdrachten & Ontwerpwedstrijden.