Volkshuisvestingsproject van de eeuw – Architectuur Lokaal

Verkiezing van het woningbouwproject van de eeuw, initiatief van Aedes ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Woningwet. Architectuur Lokaal nam deel aan de jury.

De Amsterdamse P.L. Takbuurt is gekozen tot hét woningbouwproject van de twintigste eeuw. Tweede werd het complex De Eendracht aan de Vroesenlaan in Rotterdam en derde het Centraal-Wonenproject Wandelmeent in Hilversum.

Juryvoorzitter Henny Stoel maakte de uitslag vandaag bekend tijdens de openingsmanifestatie Viering 100 jaar Woningwet in de Beurs van Berlage in Amsterdam. De verkiezing is georganiseerd door Aedes vereniging van woningcorporaties. De jury bestond uit Henny Stoel (presentator/eindredacteur NOS-Journaal), Dick Tommel (directeur Nationaal Woninginstituut en oud-staatssecretaris Volkshuisvesting), Cilly Jansen (directeur Architectuur Lokaal), Annie Verdoold (actief buurtbewoonster Spangen en Rotterdammer van het jaar 1996) en Derk de Jonge (emeritus hoogleraar sociologisch onderzoek van de architectuur).

Met elkaar vormen de drie winnende projecten volgens de jury een heel aardige staalkaart van de volkshuisvesting in Nederland. Het winnende project is een wereldberoemd voorbeeld van de Amsterdamse School. De 350 woningen van de P.L. Takbuurt zijn in 1923 ontworpen door P. Kramer en M. de Klerk in opdracht van Woningbouwvereniging De Dageraad in Amsterdam. De kwaliteit van de arbeiderswoningbouw maakte met dit project een grote sprong voorwaarts. Het is een architectonisch hoogstandje met bijzondere sculpturale hoekoplossingen en ziet er ook nu nog prachtig uit. Ook stedenbouwkundig is het een indrukwekkend project. De P.L. Takbuurt leeft, ook voor de mensen die er niet wonen, oordeelde de jury. Het complex De Eendracht aan de Vroesenlaan in Rotterdam is een uitstekend voorbeeld van het functionalisme van de jaren dertig. In opdracht van Woningbouwvereniging De Eendracht ontwierp J.H. van der Broek 84 portieketagewoningen met geniale plattegronden. Beroemd is de ‘dag- en nachtindeling’: door de bedden op te klappen en de glazen pui open te schuiven kon de woonruimte overdag worden uitgebreid met een zit-, werk- en speelkamer.

De door de architect bedachte toepassing van flexibiliteit is in de meeste woningen verdwenen, maar dankzij de vrij indeelbare ruimtes kunnen de huidige bewoners een eigen invulling geven aan flexibel wonen. Op de derde plaats eindigde een typisch Nederlands product van de jaren zeventig, dat soepel met zijn tijd is meegegaan. De Wandelmeent in Hilversum, het eerste nieuwgebouwde Centraal-Wonenproject van Nederland, is in 1976 in opdracht van Stichting Woningcorporatie Het Gooi e.o. en de bewoners ontworpen door L. de Jonge en P. Weeda. Het ontwerp is volledig aangepast aan de wensen van de bewoners, waarbij heel creatief is omgegaan met de bestaande regels. Na 25 jaar is het oorspronkelijke concept nog springlevend, al heeft de opgelegde collectiviteit uit het begin plaatsgemaakt voor een meer ongedwongen manier van met elkaar samenwonen.

De jury koos de winnende projecten uit tien genomineerde projecten: één per decennium. Lezers van het vaktijdschrift voor woningcorporaties Aedes-Magazine hadden de projecten genomineerd. Bij de keuze voor het winnende project keek de jury naar architectonische kwaliteit, de manier waarop rekening is gehouden met wensen van de bewoners, de duurzaamheid, de gevolgen voor de leefbaarheid van de woonomgeving, de stedenbouwkundige toepassing en de betekenis van het project voor de verdere ontwikkeling van de woningbouw.