Heeft uw gemeente al een stadsarchitect? – Architectuur Lokaal

Op dit moment hebben o.a. Amersfoort, Haarlem, Groningen, Enschede en Assen een stadsarchitect. In Breda wordt daarover nagedacht. Om alle gemeenten van Nederland te wijzen op de voordelen van een onafhankelijke adviseur van het gemeentebestuur, stuurden Max van Aerschot (stadsbouwmeester Haarlem) en Noud de Vreeze (stadsarchitect Amersfoort) hen een aanbevelingenbrief.

Een stadsarchitect, ook wel stadsbouwmeester genoemd, kan een gemeentebestuurder adviseren in ruimtelijke zaken en hem daarbij van grote dienst zijn. Dat stellen Max van Aerschot en Noud de Vreeze in een bericht aan alle gemeentebesturen van Nederland.

Het rijk heeft een rijksbouwmeester, veel provincies hebben een provinciaal adviseur voor ruimtelijke kwaliteit, maar van de 431 gemeenten hebben slechts een tiental een stadsarchitect aangesteld. Dat is eigenlijk vreemd. Het veld van lokale en regionale ruimtelijke ordening en architectuur wordt steeds complexer. Wethouders ruimtelijke ordening, cultuur, economische zaken, grondbeleid en/of volkshuisvesting nemen hierover dagelijks beslissingen. Tegelijkertijd is de aanwezigheid van een permanent aanspreekbare en gezaghebbende adviseur op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en ontwerp steeds minder vanzelfsprekend.

Een stadsarchitect/stadsbouwmeester is zo’n door het gemeentebestuur benoemde, onafhankelijke adviseur. Hij adviseert gevraagd en ongevraagd over ruimtelijke zaken, zoals welstand, herbestemming, regionale samenhang en nieuwe projecten. Hij kan ruimtelijke kwesties agenderen en architectuurbeleid initiëren. Ook kan hij samenhang brengen in het ruimtelijk beleid binnen de ambtelijke dienst en op verschillende bestuursniveaus, en stelt hij de uitvoering van dat beleid op de juiste plekken aan de orde. Als bruggenbouwer kan hij draagvlak creëren voor complexe en gevoelige projecten.

* De titel stadsarchitect is synoniem aan stadsbouwmeester. Van belang is dat hij een onafhankelijke adviseur is van het gemeentebestuur, met een aanstelling voor langere tijd en een brede opdracht.

Achtergrond informatie
In 2008 werd Noud de Vreeze aangesteld als stadsarchitect in Amersfoort. Deze positie is het gevolg van een initiatief van de gemeenteraad, die de behoefte had aan één persoon die zich op een allesomvattende wijze zou bemoeien met de architectuur en de stedenbouw van de stad en die beleid zou ontwikkelen om de kwaliteit daarvan te verbeteren. In Haarlem werd in 2008 Max van Aerschot aangesteld als stadsbouwmeester omdat het College meer regie wil voeren op de ruimtelijke ontwikkelingen in de stad. Zijn belangrijkste taak is het College adviseren over stedelijke ontwikkeling, ruimtelijke ordening en ruimtelijke kwaliteit. Bovendien heeft hij een onafhankelijke inhoudelijke positie binnen de nieuwe afdeling Stedenbouw en Ontwerp van de gemeente Haarlem. Gezamenlijk benaderden zij Architectuur Lokaal met de vraag om het fenomeen opnieuw in kaart te brengen.

Zie ook
Superman in de stad, Reeks bijeenkomsten over het fenomeen stadsarchitect.

Voor meer informatie
Indira van ’t Klooster, T 020 5304000, E [email protected]